18 februari 2007

Syriana (2005)

Dat de olieindustrie een wereld is met smerige spelletjes hoeft niemand te verbazen. Ik sta dan ook niet te kijken van Syriana waarin de Amerikaanse grootkapitalisten en overheidsdiensten het olieparadijs in het Midden-Oosten bestoken met hun handelsmotto: het doel (winst maken) heiligt alle middelen (corruptie, moord).
Syriana volgt in het complotweb een viertal mensen met hun verhaallijnen. Eerlijk gezegd vond ik het niet altijd duidelijk wie nu wat vertegenwoordigde, maar simpel gezegd komt het erop neer dat George Clooney als spion opdracht krijgt prins Nasir (Alexander Siddig) te ontvoeren omdat de prins zijn land wil hervormen en met die ambitie de voor Amerika lucratieve oliehandel in gevaar kan brengen. De prins krijgt op zijn beurt advies van Bryan Woodman (Matt Damon), een vertegenwoordiger van een oliemaatschappij die juist dollartekens in de ogen krijgt bij de gedachte met de prins samen te werken. En Christopher Plummer speelt de baas van een advocatenbureau die zich er ook tegenaan moeit. Tja, de namen vliegen je in het begin om de oren in talloze blabla-scènes en de personages blijven niet meer dan figuranten. Dat vind ik toch een minpunt. Syriana blijft op die manier heel zakelijk en rationeel. Emotionele betrokkenheid wordt bijna onmogelijk gemaakt.
Dit soort films staan inmiddels bekend als hyperlinkfilms. Veel personages wier levens of acties elkaar op enig moment kruisen. Traffic was er eentje. Babel is er nog een. Je moet ervan houden, ik ben er niet zo'n liefhebber van, maar hyperlinkfilms moeten op zijn minst enige transparantie en overzichtelijkheid bieden wil je als kijker de draad niet kwijtraken. Daar schort het mijns inziens in Syriana aan en dat lijkt me te wijten aan de onervaren regie van Stephen Gaghan. Gaghan was de scenarist van Traffic, ook zo'n film maar dan over drugshandel en daarin lukte het onder regie van Stephen Soderbergh wel om naar het menselijk niveau af te dalen. Gaghan laat dat grotendeels liggen. Mooi voorbeeld is de scène waarin George Clooney wordt gemarteld in Beiroet en een montageknip later zie je 'm opeens in een ziekenhuisbed in Washington liggen. De rest moet je als kijker invullen. Nu hoeft niet alles uitgelegd te worden, maar narratieve sprongen die hele oceanen in een flits overbruggen maken Syriana er niet begrijpelijker op.
Conclusie: een goede (deels fictieve) reportage over de schandalen achter de oliehandel, alleen minder geslaagd als speelfilm.

Trailer Syriana

Geen opmerkingen: