Auteur: Art Spiegelman
1986/1991 - Pantheon Books, 296 pagina's
Ik ben diep onder de indruk van deze geniale beeldroman van Art Spiegelman. Een strip lijkt in eerste instantie een krankzinnig ontoereikend medium om de holocaust te verbeelden. En zeker als je ervoor kiest om mensen te vervangen door dierfiguurtjes, zoals hier de joden door muizen en de nazi's door katten. Toch werkt het. En de door Art verstripte getuigenverklaring van zijn vader die in Polen leefde ten tijde van de Duitse bezetting slaat een gat in je ziel.We zien Art (ook als muis) die zijn vader Vladek ondervraagt over wat hem en zijn echtgenote Anja is overkomen in de Tweede Wereldoorlog. Vladeks verhaal wordt in flashbacks opgetekend, maar we blijven terugkeren naar de tijd waarin Vladek het vertelt en Art ruziet met zijn vader die hem horendol maakt met voor hem onbegrijpelijke neuroses, zoals het dwangmatig tellen van pillen en het angstvallig bewaren van eten. Die getekende relatie tussen vader en zoon Spiegelman is soms ronduit komisch maar blijft altijd ontroerend.
Spiegelmans tekenstijl oogt op het eerste gezicht krasserig en eenvoudig, typisch underground, maar hij is briljant in het overbrengen van gevoelens met de simpelste middelen: het plaatsen van de oogjes of de neiging van een muizenhoofdje. De dialogen in de tekstballonnen zijn levensecht en binnen de kaders worden de kleinste alledaagse gebeurtenissen uitgespeeld die het gevoel van authenticiteit verhogen. Zo komt in één stripstrook met twee plaatjes een muizenkind om nog een koekje vragen, terwijl aan tafel wordt besproken wat te doen nu de nazi's de joden hebben opgedragen zich in het stadion te verzamelen. Je hart wordt gebroken op dat soort momenten, want tegen die tijd ben je allang vergeten dat je kijkt naar stripfiguurtjes en leef je volledig mee met de muizenfamilie.
Maus is een uniek beeldverhaal dat eigenlijk door iedereen gelezen hoort te worden. Ik kan hier nu wel een doos met superlatieven omkieperen, maar het volstaat om te zeggen dat het de enige strip is die mij tot tranen toe heeft geroerd.
10/10
3 opmerkingen:
Maus is geweldig, echt heel goed. Qua grafische roman staan ook "Palestine" van Joe Sacco en "when the wind blows" van Raymond Briggs hoog op mijn lijstje van indrukwekkende boeken.
'Palestine' heb ik nog niet gelezen, dus dat lijkt me iets voor de verlanglijst. 'When the wind blows' heb ik ooit als tekenfilm gezien, opgerekt tot 80 minuten, maar die was ook erg goed en aandoenlijk.
80 minuten??? Pffft, en het is een redelijk dun stripboek. Hoewel ze dat met 'snowman' ook gedaan hebben natuurlijk.
Ja, Palestine vond ik erg indrukwekkend. Heel anders dan de andere twee weer.
Een reactie posten