Black

Al een tijdje terug bekeken op dvd, maar ik moet van mezelf deze uitmuntende Bollywood-film alsnog bespreken op mijn blog omdat Black een groter kijkpubliek verdient dan alleen mensen die toevallig geïnteresseerd zijn in Bolly-producties. Allereerst, Black is geen masala. Het genre 'masala' (wat zoiets als 'kruidige mix' betekent) is het eerste waar het gros aan denkt bij de term Bollywood. Tot de masala behoren de commerciële formulefilms met een snufje van dit en een snufje van dat, meestal zang, dans, actie, romantiek en een held die na de nodige obstakels de heldin in de armen sluit. Mooi escapisme, vaak prima uitgevoerd, maar zoals er in Hollywood niet alleen blockbusters vol SFX worden gedraaid, zo draait men in Bollywood niet alleen masala. Black behoort tot de serieuze cinema.
Black is de Indiase bewerking van het levensverhaal van Helen Keller, die doof en blind werd geboren, en hoe het licht van kennis doordrong in de duisternis waarin ze zat opgesloten. In de versie van regisseur Sanjay Leela Bhansali (die vóór Black een geslaagde remake van Devdas maakte) wordt de rol van Keller op geweldige wijze ingevuld door actrice Rani Mukherjee als Michelle. De levende Bollywood-legende Amitabh Bachchan zet een sublieme vertolking neer van de leraar die haar met handpalmgebarentaal naar de verlichtende kennis en daarmee de buitenwereld voert. Als de leraar op hoge leeftijd gaat lijden aan Alzheimer draaien de rollen zich om en probeert de leerlinge haar leraar uit zijn mentale duisternis te halen. Dit klinkt als een tranentrekker van jewelste, en Black is inderdaad zeer ontroerend, maar valt nergens in de valkuil van melodrama door de intens doorleefde vertolkingen en het uitgebalanceerde script dat naast het drama ruimte laat voor de lichte dingen van het bestaan. Zo is er een fantastische scène waarin Michelle meegeniet van een jazzoptreden door haar hand tegen de lippen van de zangeres en duim op haar strottenhoofd te leggen om zodoende alle woorden en vibraties van het nummer te voelen.
Voeg daarbij het schilderachtige camerawerk (bijna elk shot is om in te lijsten) en de imposante art-direction en je krijgt pure cinema. Naast Rani en Amitabh levert de rest van de cast puike acteerprestaties, waarbij ik de negenjarige Ayesha Kapur als de jonge Michelle niet onvermeld kan laten. Dan zie je toch het vakmanschap en vooral de kunst van regisseur Bhansali om het beste uit al zijn acteurs te halen. Kortom, een erg mooie film met een hart dat klopt in de stijl van het klassieke Hollywood toen men de tijd nam om een verhaal over mensen te vertellen. Black is prachtig. Gaat dat zien!

Ter illustratie een van YouTube geplukte scène waarin Michelle een toelatingsgesprek heeft op de universiteit. De scène is veelal in het Engels maar er wordt ook Hindi in gesproken, dus laat ik erbij vertellen dat Michelle de vraag 'hoeveel oceanen zijn er in de wereld?' eerst beantwoordt met: 'Voor mij is elke waterdruppel een oceaan.'